Trường Hữu Nghị T78 được thành lập ngày 01/01/1958, trải qua 04 lần đổi tên, 09 lần thay đổi địa điểm qua 7 huyện, 6 tỉnh, thành phố khác nhau. Năm 1980 chuyển về thường trú tại xã Thọ Lộc, huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội. Tự hào là ngôi trường có bề dày truyền thống lịch sử 60 năm. Trường luôn là nơi cuội nguồn, địa chỉ tin cậy đào tạo tiếng Việt cho LHS Lào, cán bộ chủ chốt người Lào tại Việt Nam, cung cấp nguồn chuyên gia giáo dục giúp nước bạn Lào.
“Khu học xá miền núi Trung ương” – Bước khởi đầu của trường
Từ những năm 1953-1954 một bộ phận cán bộ, chiến sĩ nước bạn Lào sang học văn hóa tại trường Văn hóa Quân đội “T399”. Cuối năm 1958, Ban Bí thư Trung ương giao cho Ban công tác miền Tây – CP31 xúc tiến thành lập Khu học xá miền núi Trung ương và tìm địa điểm thích hợp để xây dựng trường.
Do nhu cầu đưa người sang học tập ở Việt Nam của Cách mạng Lào ngày càng gia tăng, “T399” tách thành các phân hiệu. Năm 1958, trên cơ sở 2 phân hiệu của “T399”, Ban Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam quyết định thành lập “Khu học xá miền Núi Trung ương”, trực thuộc Ban Công tác miền Tây CP31.
Năm 1961 “Khu học xá miền Núi Trung ương” đổi thành Trường BTVH miền Núi Trung ương và chuyển về thường trú tại xã Việt Lập, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang. Năm 1962, Ban Bí thư Trung ương giao cho Bộ Giáo dục quản lý, chỉ đạo mọi hoạt động của trường.
Ngày 01/01/1958 “Khu học xá miền Núi Trung ương” khai giảng, sau này được lấy là Ngày thành lập.
Trường Bổ túc văn hóa miền núi Trung ương – bước tiếp nối quan trọng
Năm 1969, số lượng học viên Lào lên tới vài ngàn người. Thể theo yêu cầu của Bạn, Bộ Giáo dục lấy cán bộ, giáo viên trường Bổ túc văn hóa miền núi Trung ương (T78) làm cốt cán giúp các tỉnh Vĩnh Phú, Bắc Giang và Thanh Hóa thành lập mới một số trường Lào thuộc tỉnh, như T1,T2,T3,T4.
Năm 1976, tổng kết Công tác C (công tác đào tạo giúp Lào), các trường T1, T2, T3, T4 chuyển dần sang nhiệm vụ khác và kéo dài thêm một số năm. Trường Bổ túc văn hóa miền núi Trung ương (T78) tiếp tục nhiệm vụ đào tạo lưu học sinh Lào, nhưng đổi tên thành trường BTVH Hữu nghị tại Quyết định số 791/QĐ ngày 25/6/1980 của Bộ Giáo dục.
Tháng 5/2010, đổi thành “Trường Hữu Nghị T78” tại Quyết định số 1922/QĐ-BGDĐT của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Tên gọi và Ngày truyền thống của trường
Tên gọi của trường qua 04 lần thay đổi. Khởi đầu: Khu học xá miền núi Trung ương; Trường Bổ túc văn hóa miền Núi Trung ương (Mật danh “T78”); trường BTVH Hữu nghị. Tháng 5/2010, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ký Quyết định số 1922/QĐ-BGDĐT đổi thành “Trường Hữu Nghị T78”.
Dù tên gọi khác nhau, nhưng ở bất cứ đâu nhân dân đều gọi là “trường Lào”. Đồng chí Phimmaxỏn LườngKhămma, nguyên Bộ trưởng Bộ Giáo dục – Thể thao Lào khẳng định:“Đây là trường đầu tiên và cũng là trường cội nguồn của tất cả các trường văn hóa khác dành cho lưu học sinh Lào học tập tại nhiều tỉnh của Việt Nam”
Được sự đồng ý của Ban Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, năm 2002, trưởng tổ chức kỷ niệm 45 năm ngày thành lập trường văn hóa đầu tiên dành cho lưu học sinh Lào tại Việt Nam và lấy ngày khai giảng đầu tiên của Khu học xá miền núi Trung ương (01/01/1958) là Ngày thành lập trường.
Khi mới ra đời, trường trực thuộc Ban Bí thư Trung ương Đảng, đầu mối là Ban Công tác miền Tây CP31; Từ năm 1962 đến nay 2017 trực thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo. Đầu mối ban đầu là Cục I; Vụ Giáo dục thường xuyên; từ năm 2013 Bộ giao Vụ Giáo dục Dân tộc làm đầu mối quản lý trường.
Ban TT&TT
